Μαλακάσης, Μιλτιάδης

(Μεσολόγγι 1869 – Αθήνα 1943). Ποιητής. Η οικογένειά του είχε λάβει ενεργό δράση στην Επανάσταση του 1821. Ο ίδιος έζησε τη μετεπαναστατική ατμόσφαιρα του Μεσολογγίου, την οποία αξιοποίησε αργότερα με έξοχο τρόπο σε μερικά ποιήματά του. Πολύ νέος εγκαταστάθηκε στην Αθήνα (1885), που την αγάπησε σαν δεύτερη πατρίδα του, επειδή του χάρισε μια ευχάριστη ζωή και ξεχωριστή θέση στους κοσμικούς και στους φιλολογικούς κύκλους. Ήταν οικονομικά ευκατάστατος· σπούδασε νομικά, αλλά δεν ασχολήθηκε ποτέ σοβαρά με αυτά· παντρεύτηκε την κόρη του πολιτικού Επαμεινώνδα Δεληγιώργη (ο οποίος χρημάτισε επανειλημμένα πρωθυπουργός), ταξίδεψε στη Γερμανία, στην Κωνσταντινούπολη και στο Παρίσι. Στη γαλλική πρωτεύουσα έμεινε αρκετά χρόνια (1909-15) και συνδέθηκε στενά με τον Ελληνογάλλο ποιητή Ιωάννη Παπαδιαμαντόπουλο (Ζαν Μορεάς), που μεσουρανούσε τότε εκεί (ο Μ. του μετέφρασε και τις Στροφές, που είναι το χαρακτηριστικότερο δείγμα της μετασυμβολικής γαλλικής ρομανικής σχολής). Η εύκολη κοινωνική επιτυχία έδωσε στον Μ. έναν αριστοκρατικό αέρα –φορούσε πάντα μονόκλ και ντυνόταν αρχοντικά– που προκάλεσε τα πικρόχολα σχόλια του Κώστα Καρυωτάκη. Παρά τα γεγονότα αυτά διαφύλαξε σε ένα μέρος της ποίησής του (η οποία αριθμεί αρκετές συλλογές) αλώβητο το στοιχείο της παλιάς ρουμελιώτικης λεβεντιάς, την οποία προέβαλε με την αναμφισβήτητη λυρική του φλέβα, ως ελκυστικό πρότυπο απλού και χαρούμενου βίου. Τα παλικάρια τα «μπλεγμένα στα βιολιά και στο κρασί» στις νύχτες ευφρόσυνων καλοκαιριών, τα τραγούδια που κλείνουν μέσα τους «παλικαριές, καημούς, τ’ αρματολίκι», τα συμπόσια κάτω από τα δέντρα και με τους πατροπαράδοτους χορούς, ζωντανεμένα σε μερικούς στίχους του Μ. που πλημμυρίζουν από το φλογερό φως του ελληνικού τοπίου, οδηγούν με αυθεντικό τρόπο στις ρίζες του νεότερου ελληνισμού. Χαρακτηριστικά από την άποψη αυτή είναι τα ποιήματά του Μπαταριάς, Τάκης Πλούμας, Το λένε τ’ αηδονάκια. Πρέπει να σημειωθεί ότι τα ποιήματα αυτά, ενώ βρίσκονται πολύ κοντά στη λαϊκή παράδοση, δεν έχουν καμία σχέση με τη μορφή ή την εκφραστική της δημοτικής ποίησης αλλά φέρουν την προσωπική σφραγίδα του Μ. Το εξώφυλλο της ποιητικής συλλογής «Ασφόδελοι» (α’ έκδοση, 1918) του λυρικού ποιητή Μιλτιάδη Μαλακάση (φωτ. από έκδ. «100+1 χρόνια Ελλάδα»). Ένα χαρακτηριστικό σκίτσο του λυρικού ποιητή Μιλτιάδη Μαλακάση.